Orden narodnog heroja bio je drugo najviše vojno odlikovanje u narodnoj i socijalističkoj Jugoslaviji, a dodjeljivao se za izuzetna ili herojska dijela u ratu i miru. Najviše ordena dodijeljeno je pojedincima za herojstvo i samopožrtvovnost u narodnooslobodilačkoj borbi. Za takva je djela odlikovano 15 osoba neposredno povezanih s Istrom, bilo da su u njoj rođeni ili umrli/poginuli ili su u njoj imali značajnu ratnu ulogu, ne računajući tu Josipa Broza – Tita.

Prvi je narodnim herojem proglašen, 5. srpnja 1951., Jože (Josip) Gregorčič, rođen u Voloskom, koji je djelovao i poginuo u Sloveniji. Iste godine, 20. prosinca, još su dvojica Istrijana postali narodnim herojima: Jože Šuran s Tinjanštine i Vitomir Širola – Pajo s Kastafšćine, a istoga dana i Slovenac Dušan Munih – Darko, koji je poginuo na krajnjem sjeverozapadu Istre, u Borštu kraj Doline. Sljedeće godine, 9. prosinca, narodnim herojem proglašen je i Joakim (Jovakin) Rakovac.

Orden narodnog heroja službeno je ustanovljen 15. kolovoza 1943., značku je skicirao slikar Đorđe Andrejević Kun, a prvu verziju oblikovao je kipar Antun Augustinčić

• 
•