Vinež, (fotoarhiva Glasa Istre)

Vinež

Vȉnež (tal. Vines), prigradsko naselje urbanizirane cjeline Labina, nekad malo rudarsko mjesto kraj Labina (45°6′N; 14°6′E; 220 m nadmorske visine); 1172 stanovnika (2021.).

Stanovnik je Vinežȏn, stanovnica Vinežȏnka, a pridjev vinežȏnski.

Osnutak naselja vezan je uz pojavu rudarstva. Godine 1879. počelo je s radom rudarsko okno, a istodobno su izgrađene stambene zgrade te rudarska bolnica (Istarski ugljenokopi Raša). Početkom XX. st. u Vinežu je postojalo više gostionica, krojačkih i postolarskih radionica, prodavaonica hrane, mesnica i dr.

U njemu je počeo najpoznatiji štrajk rudara na Labinšćini: 2.III.1921. s glavnog trga, potom nazvanog Krvova placa, krenula je prema Labinu velika kolona rudara. Taj je događaj u suvremenoj historiografiji poznat pod nazivom Labinska republika. Godine 1928. rudarsko je okno zatvoreno.

U II. svjetskom ratu Vinež je bio poznato antifašističko uporište. Blizu naselja, između Malih Golji i Bičići, je jama, poznata kao fojba u Vinežu, u koju su partizani, u drugoj polovici rujna 1943., u kratkotrajnom bezvlašću nakon kapitulacije Italije, bacili stotinjak osoba, većinom civila povezanih s fašizmom iz raznih krajeva Istre.

Danas je u Vinežu područna osnovna škola (niži razredi), Dom kulture „Riko Milevoj“, Medžlis islamske zajednice Labina, sportska igrališta i boćalište te poslovna (industrijska) zona površine blizu 38 ha.

Slike


Komentari

    Trenutno nema objavljenih komentara.

Ostavi komentar

* Slanjem komentara prihvaćate Pravila obrade Vaših osobnih podataka (e-mail i IP adresa). cancel reply


Literatura

Tullio Vorano, Istarski ugljenokopi, Labin 1997.; Nenad Čakić, „Tomislav Ravnić ne govori istinu: Demantira ga fojba Vinež“, istarski.hr, 12. 9. 2011.; Marijan Milevoj, „Jama u Goljima, poznatija kao Vineška fojba“, https://labinska-republika.blogspot.com/2013/10/jama-u-goljima-poznatija-kao-vineska.html, 20. 10. 2013.

Slučajna natuknica

Krmed