Betiga, samostan sv. Andrije, ostatci trolisne kapele, V. st., (presnimak iz Istarske enciklopedije, Zagreb 2005., 74)

Betiga

Bȅtiga (tal. Betica), naselje na Vodnjanštini, u sastavu grada Vodnjana, 20 km sjeverozapadno od Pule, (44°60′N; 13°45′E); 1 km sjeveroistočno od turističkog naselja Barbariga; arheološki kompleks na zapadnoj obali Istre.

Stanovnik je Betigȃr, stanovnica Betigȃrka, a pridjev betigȃrski.

Malobrojno stanovništvo (statistički pribrojeno naselju Peroj) bavi se ugostiteljsko-turističkom djelatnošću.

Na širem prostoru Betige ima prapovijesnih gomila, a gusto je bila naseljena u antičko i kasnoantičko doba, do ranoga srednjeg vijeka. Na području naselja ima nekoliko rimskih rustičnih (ladanjskih) vila koje su bile naseljene od I.–V. st.

U Betigi su ostatci ranokršćanske crkve sv. Agneze, ali najvažniji su istraženi ostatci samostana sv. Andrije, oko 1 km jugozapadno od naselja. Jezgru samostanskoga kompleksa čini trolisna kapela s početka V. st. (cella trichora), ukrašena višebojnim podnim mozaikom i raščlanjena lezenama. Uništeni oltarni grob upućuje na prvotno memorijalno značenje prostora. U prvoj polovici V. st. izgrađena je trobrodna bazilika kojoj je trolisna kapela postala oltarnim prostorom. Srednji brod ukrašen je istovrsnim mozaicima. Od crkvenog namještaja sačuvani su ulomci oltarne pregrade, a kapiteli na stupovima bili su kasnoantičkog korintskog tipa. U drugoj polovici V. st. zapadno od crkve podignut je samostan, prostorije kojega su raspoređene oko triju strana vodospreme, u osi ulaza u crkvu. U VII. st. uz južni crkveni zid izgrađena je krstionica s apsidom, a u VIII. st. kraj nje grobna kapela. U IX. st. kameni je namještaj zamijenjen novim, predromaničkim (sačuvani su dijelovi pregradnih ploča, pilastara te lukova ciborija ukrašeni pleternom ornamentikom). Samostan je napušten u XIII. st.

Više ilustracija s podacima na stranicama Istarska kulturna baština - Patrimonio culturale istriano: https://www.ppmi.hr/hr/patrimonio/

Komentari

    Trenutno nema objavljenih komentara.

Ostavi komentar

* Slanjem komentara prihvaćate Pravila obrade Vaših osobnih podataka (e-mail i IP adresa). cancel reply


Literatura

Branko Marušić, Jaroslav Šašel, „De la celle trichora au complexe monastique de St. André à Betika entre Pula und Rovinj“, Arheološki vestnik, 37, Ljubljana 1986.

Vezani članci

Vodnjan

Slučajna natuknica

Predloka